Beschrijving
Met De Jodenvervolging in foto’s. Nederland 1940-1945 is de vervolging van de Joden in Nederland tijdens de Duitse bezetting voor het eerst uitvoerig in beeld gebracht. Zowel professionele fotografen als amateurs maakten aangrijpende foto’s van deze donkere periode. Veel van die foto’s zijn bewaard gebleven en nu voor het eerst te zien. Dit boek is een schrijnend document waarin een selectie is gemaakt van foto’s uit verschillende bronnen. Het verschijnt in samenwerking met NIOD. Ook is er een tentoonstelling in Nationaal Holocaust Museum, in samenwerking met het Joods Cultureel Kwartier, het NIOD en het Topographie des Terrors in Berlijn.
Nederland had van de bezette West-Europese landen relatief het grootste aantal Joodse slachtoffers. In totaal hebben hier 104.000 van de ongeveer 140.000 Joden de Holocaust niet overleefd (75 %) – de meesten van hen werden vermoord in de concentratie- en vernietigingskampen van de nazi’s. Tijdens het geleidelijke proces van concentratie en isolatie naar deportatie leefden veel Joden tussen hoop en vrees. De moord op de in Nederland woonachtige Joden begon in juli 1942, toen de eerste transporten naar het vernietigingskamp Auschwitz plaatsvonden.
Een groot aantal foto’s in het boek is gemaakt door professionele fotografen, meestal in opdracht van Duitse instanties voor gebruik als propaganda. Daarnaast waren er ook talloze amateurs, die de vervolging en de deportatie van de Joden fotografeerden. Het NIOD, Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, beheert veruit de grootste fotocollectie over dit thema en deed uitgebreid onderzoek naar de visuele geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland. Talloze archieven in binnen- en buitenland werden geraadpleegd; dit heeft geleid tot de ontdekking van vele nog onbekende foto’s.
Het boek toont een groot en representatief overzicht van de fotografische vastlegging van de Jodenvervolging. De beelden laten op indringende en confronterende wijze de gevolgen van de anti-Joodse maatregelen in bezet Nederland zien. Ze getuigen van het genadeloze optreden van de Duitse bezetter, de medewerking van Nederland aan deportaties, maar ook van de hulp aan onderduikers en van het dagelijkse Joodse leven tijdens de bezetting. Daarnaast is er aandacht voor de naoorlogse opvang van de weinige overlevenden uit de kampen en degenen die terugkeerden uit de onderduik.
De Jodenvervolging in foto’s. Nederland 1940-1945 is de eerste visuele geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, geschreven en samengesteld door René Kok en Erik Somers van het NIOD. Zij schreven eerder Stad in oorlog. Amsterdam 1940-1945 en Het Grote 40-45 Boek.
